Op woensdag 14 maart heeft Kees van Eijsden een verhaal gehouden over de IJssel. Vorig jaar was er de 2-jaarlijkse IJsselbiënale. Het thema van deze IJsselbiënnale was de klimaatverandering. Daarom werd de kunstenaars gevraagd in te gaan op de oorzaken en gevolgen van de klimatologische veranderingen in de IJsselvallei. Eén van de activiteiten was een wisselexpositie “Ode aan de IJssel” in het Voermanmuseum in Hattem. Kees van Eijsden heeft samen met medefotograaf Leo Lamboo foto’s gemaakt van locaties vermeld in het Verkadealbum “De IJsel” van Jac. P. Thysse.
De eerste verwarring was de schrijfwijze van de rivier. 100 Jaar geleden werd het nog met één “s” geschreven (vandaar de naam van het boek: “De IJsel”), tegenwoordig schrijven we het met 2 “s”-en. In de presentatie werd het gedeelte tussen Deventer en Zalk behandeld, deze locaties zijn indertijd door Jan Voerman Jr. geschilderd en hiervan konden de rechten achterhaald worden via het Zaans museum. Via deze site kun je de collectie online bekijken, met als zoekopdracht De IJsel vind je alle aquarellen die destijds voor het Verkadealbum “De IJsel” gemaakt zijn. Maar ook de aquarellen van de andere Verkadealbums zijn hier te bekijken.
De fotografen hebben geprobeerd dezelfde locatie te fotograferen als van waaruit destijds de schilderijen zijn gemaakt. Dat was lang niet altijd eenvoudig. Soms was de plek onbereikbaar omdat de rivier breder is geworden, of omdat er huizen stonden. Soms was de locatie moeilijk te vinden, maar gelukkig bracht dan de plaatselijke postbode uitkomst. Maar in sommige gevallen was de exacte locatie niet meer te achterhalen.
Relatief eenvoudig waren de plaatjes met historische gebouwen, zoals kerken en molens. Hoewel ook wel eens de verkeerde molen gefotografeerd werd. Moeilijker werd het als er alleen maar huizen als referentie opstonden, omdat die de afgelopen eeuw behoorlijk veranderd zijn, en vaak vervangen zijn. Helemaal moeilijk werd het als er alleen maar bomen of niet meer bestaande jaagpaden op stonden.
Kees heeft eerst het oorspronkelijke schilderij laten zien, dan de foto die zij 100 jaar later van dezelfde locatie gemaakt hebben, en tenslotte de 2 beelden naast elkaar. Dit geeft een mooi beeld hoezeer de rivier en zijn omgeving de afgelopen eeuw veranderd zijn.
Al met al een interessante lezing met een goede opkomst. Er waren 45 bezoekers en die gaven Kees een hartelijk applaus.
Hieronder de foto’s gemaakt door Richard Morgan:
Ode aan de IJssel Inleiding
Ode aan de IJssel Achtergrond
Ode aan de IJssel Kees van Eijsden
Ode aan de IJssel Kees aan het woord
Ode aan de IJssel
Ode aan de IJssel
Ode aan de IJssel