Lezing Hans Broeren: Oekraïne


Op 11 januari heeft Hans Broeren ons bijgepraat over Oekraïne. De geschiedenis van 450 na Chr. tot heden wordt verteld. Poetin claimt dat Oekraïners eigenlijk Russen zijn. Ze stammen beide (en ook Belarus!) af van het Kyivse Rijk dat rond het jaar 1000 heeft bestaan en grote delen van het huidige Rusland, Oekraïne en Belarus omvatte. Toevoeging van de secretaris: “In diezelfde tijd behoorden wij in Nederland tot het Karolingische Rijk dat de huidige Benelux, Frankrijk, Zwitserland, Oostenrijk, Duitsland en delen van Italië omvatte. Dus wij zijn Fransen ? Of Duitsers ?

De Oekraïense taal bestaat al sinds de 12de eeuw, en volgens de volkstelling uit 1959 voelt 75 % van de inwoners van het huidige Oekraïne zich Oekraïens (en dat percentage is op dit moment waarschijnlijk een stuk hoger), slechts 17 % voelt zich Russisch. In de loop der eeuwen is het een paar keer een onafhankelijke staat geweest. Het was vaak een speelbal van het grote Rusland en Duitsland. De grenzen en de machthebbers wisselden voortdurend.

Pas na de val van de Sovjetunie werd het eindelijk een onafhankelijke staat binnen de nu internationaal erkende grenzen. Doordat sommige Russische leiders nog wel eens te diep in het glaasje keken werden ook Russische delen zoals De Krim en de Donbas bij Oekraïne gevoegd. Dat was nog in de tijd dat Oekraïne deel uitmaakte van de Sovjetunie en de Russen het sowieso voor het zeggen hadden.

Door toedoen van de Russen (lees Stalin) is er een aantal keren een hongersnood gecreëerd in Oekraïne (hoewel het de graanschuur van de Sovjetunie was). In de tweede wereldoorlog werden miljoenen Oekraïners vermoord, door zowel de Duitsers als de Russen. Dit verklaard waarschijnlijk de moedige weerstand die de Oekraïners nu tegen de Russen bieden.

De Russische schilder Repin heeft ooit een schilderij gemaakt over een brief die de Kozakken aan de Turkse sultan schreven. In het Oekraïense parlement hebben ze dit in een hedendaagse context nagespeeld.

Oekraïense parlementariërs in de Verchovna Rada spelen het schilderij ‘Kozakken antwoorden de sultan’ van de schilder Ilja Repin na.

De vraag waarom Poetin juist nu Oekraïne binnengevallen is, blijft uiteraard onbeantwoord, en ook of hij er iets mee wint. Hij heeft in elk geval bijna alle Oekraïners tegen zich in het harnas gejaagd, ook de van oorsprong Russischtalige Oekraïners.

Interessante literatuur:

Marc Jansen – Grensland

J. Bezemer / Marc Jansen – Een geschiedenis van Rusland

Caroline de Gruyter – Columns NRC

Serhii Plokhy – de Poorten van Europa

Aleksandr Abalov – Interview “In het Russisch perspectief gaan alle oorlogen over het terugnemen van gebieden.”

Er waren maar liefst ruim 40 mensen, die Hans, nadat hij alle vragen beantwoord had, een welverdiend applaus gaven.